
Hepimizin bildiği gibi tarih ve doğa güzelliklerinin yan
yana bulunduğu şanslı illerimizden biridir Bursa.Uludağ’ın yamaçlarına kurulmuş
olabilir, fakat denizle de arası pek uzak değildir.Bu gün Tarih ve doğal
güzelliklerin yan yana olduğu şirin bir kıyı kasabasını ziyarete ne dersiniz
?..
Mudanya’ya bağlı olan ,eski ve yeni adıyla Tirilye ,bir ara
Zeytinbağı olarak adı değiştirilmişti.İznik’te ilk konsulün toplanması
sırasında görüş ayrılığına düşen ve aforoz edilen 3 papaz ve muritleri
tarafından kurulduğu kabul edilir..Barbunya balığı anlamına gelen Triglia dan
geldiği de söylenir.Kaynaklarda Tirilye veya Trilye olarak yazılmaktadır.
İstanbul yönünden gelecek misafirler için ,Gemlik’ten hemen
sonra sağ taraftan Kurşunlu yönüne dönmelerini tavsiye ederim.Böylece sahil
yolunu takip ederek solunuzda zeytin bahçeleri
,sağınızda deniz ,çok keyifli bir yolculukla Kurşunlu,Mudanya ,Kumyaka (Siği) üzerinden Tirilye’ye
ulaşabilirsiniz.Mudanya’da tarihi mutareke binası ve restore edilmiş evleri
görebilirsiniz.Tirilye’ye çok yakın olan Kumyaka (Siği ) köyü içinde ki 3 melek
kilisesi , eski evleri ve sıcak insanları ile ziyaret edilmeğe değer şirin bir
köyümüz.
Ankara ve İzmir yönünden ulaşım ise İzmir yolu üzerinden
yapılabilir..
Tirilye 1320 – 1330 yılları arasında Osmanlı egemenliğine
geçmiştir.Osmanlı egemenliği döneminde de ağırlıklı olarak Rum ahalinin
yaşadığı zengin bir yerleşim yeri olmuştur.Türkçe isminden de anlaşılacağı
üzere Zeytin ve zeytinyağı üretimi çok
önemlidir,bunun yanında ipekböcekçiliği ve balıkçılık önemliydi.Kurtuluş savaşı
sonrası Rum ahalinin bir bölümü kendi isteği ile kalanlar da mubadele sonrası
Yunanistan’a göç etmişlerdir.Yerlerine Selanik ,Girit ve Bulgaristan’dan gelen
göçmenler yerleştirilmiştir..
Tirilyenin zeytini küçük çekirdekli ,lezzetli ve etli bir
yapıya sahiptir.Zeytinyağı fabrikalarının çoğu kapanmış olup ,köy halkının
ürettiği sızma zeytinyağları salamura ve sele zeytinler sahil boyundaki köylü
pazarından ve köy içinde ki küçük bakkallardan alınabilir.
Sahil boyunca , her keseye uygun lokantalar ve balıkçı
teknelerinde deniz ürünleri ve yöresel
lezzetler tadılabilir .
Köyün en yüksek noktasında ki Çamlı kahve ,yazın en sıcak
günlerinde bile , deniz manzarası eşliğinde esintisi eksik olmayan ferah bir
ortam sunar ziyaretçilere.
Tarihi yapı sıkı bir şekilde korunmuş olmasına rağmen
restorasyona ihtiyacı olan bir çok ev ve tarihi eser bulunmaktadır.
1909 da ruhban okulu olarak kurulan tarihi Taş mektep bunlar
arasında sayılabilir. Barış harekatı öncesi Kıbrıs cumhurbaşkanı olan Makarios bu okuldan mezun
olmuştur.Mubadele sonrası işlevini yitiren Taş mektep1924 yılında ise öksüz ve
yetimlerin okutulduğu bir okula dönüştürülmüştür.Şu an harap durumdadır.
Eski adı Hagios
Stephanos olan tarihi kilise 1560
yılında Cami ye dönüştürülerek Fatih Camii olarak hizmet vermektedir.Çok iyi
bir durumda bulunmaktadır.
13 yüzyıl sonlarında yapılan Kemerli Kilise ,Dündar evi
,eski Rum evleri görülmeğe değer.Fotoğraf makinanızı almayı unutmayın lütfen.
Yazı Ve Fotoğraf
Haluk Cömertel