Göçerlerin Coğrafyası Ve Yayla Ekonomisi

Günümüzde göçer yaşamını sürdüren, geçimini koyun ve özellikle kara kıl keçileriyle sağlayan yaklaşık iki yüz oba var. Nisan ayının ortaları ile eylül sonları bu obaların yaylaya ve kışlağa göç ettikleri aylardır, yaklaşık üç ayları göç hâlinde geçer. Göç yolları, yaşadıkları kışlağa göre değişir. Örneğin Erdemli,Tömük çevresinde kışlayanlar Bolkar Dağları’na çıkıyorlar.Silifke, Mut çevresinde kalanlar Sertavul’u aşarak Hacıbaba Dağı’nın eteklerinden; Gülnar, Aydıncık, Bozyazı çevresinde kışlayanlar ise Ermenek üzerinden Toros yaylalarına ulaşıyorlar.

Göçer Sarıkeçililer;Erdemli’den Bozyazı’ya kadar geniş bir alanda, sahil ya da sahile yakın yerlerde kışlıyorlar. Silifke, Ovacık, Aydıncık ve Bozyazı en çok bulundukları bölgeler. Bazıları ise sahile kadar inmeyip Gülnar ya da Ermenek çevresinde kalmayı tercih ediyorlar.

Göçer yaylaları yaz aylarında Başyayla’dan Ahırlı’ya kadar geniş bir alanı kaplıyor. Bazı aileler Barcın Yaylasını geçmeden Başyayla’nın batısındaki düzlüklerde çadır kuruyorlar. Sarıveliler yolu üzerinde bulunan vadilerde sahilin sıcaklarından kaçmak isteyen aileler kalıyor. Burada perşembe günleri kurulan Yörük pazarından çevredeki yaylacılar istifade ediyorlar. Bu yaylaya çıkanlar tezgâhlarda dokudukları halıları gelip geçenlere satarak aile bütçesine önemli bir kazanç sağlıyorlar.

Taşkent/Alanya yolu çevresinde, göçer obaların en çok konakladıkları yaylalar var. Gevne yamaçlarından, Hadim/Dedemli yol ayrımına kadar onlarca Yörük obası yayla alıyor. Bu bölge hayli kıraç ve su sorunu olmasına rağmen obalar ormancılara bulaşmamak için bu bölgeyi tercih ediyorlar. Su ihtiyaçlarını ise Gevne Vadisinden karşılıyorlar. Seydişehir ve Ahırlı çevresi ise Gevne’ye göre daha yeşillik ve su sorunu pek yok. Bozkır ve Sarıoğlan çevresinde de göçerlerin sıkça kullandıkları yaylalar var. 

Göçer Yörükler her şeyden önce üretici insanlar. Keçi ve koyun olarak önemli bir hayvan varlığına sahipler. Orman Bakanlığı birkaç yıl öncesine kadar bunun değerini kavrayamamış göçerlere karşı büyük baskılar uygulamıştı. Aşağı Hadim’li Müjgân Ana bu baskıyı, ahırlarımızdaki keçilere bile göz diktiler, diye anlatmıştı. Yayla zamanı göçerler büyük para cezalarıyla karşı karşıya kalıyorlardı. Gösterilen tepkiler ve giderek gerileyen hayvancılığın ülkeyi zor duruma düşürmesi bakanlığın daha akılcı hareket etmesini sağladı. Fakat şimdiye kadar yapılanların sonuçları kötü oldu. Sadece göçerlerde değil Toroslarda bulunan köylerde küçükbaş hayvancılık nerdeyse bitme noktasına geldi. Geçmiş yıllarda onlarca ailenin çıktığı yaylalarda şimdi ya bir aile var ya hiç yok. Ülkemiz hayvancılığı büyük darbe aldı.

Sarıkeçililer sürekli göç halinde oldukları için genellikle yola ve arazi şartlarına dayanıklı kara kıl keçi sürülerine sahipler. İş gücü fazla olan bazı ailelerde koyun sürüleri de var. Aileler sağmal davarı ayırarak yoz davarı satıyorlar. Bu onların önemli gelir kaynaklarından biri. Satışı ya yaylaya kadar gelen celeplere ya da kurban bayramı öncesi kendileri besleyerek pazara çıkarıyorlar. Keçi kılı para etmediği için bazı aileler yaylada kurdukları tezgahlardabu kıldan çadır ve heybe gibi şeyler dokuyorlar.

Özellikle Akdeniz Bölgesinde yaşayanlar keçi eti ve keçi sütünden yapılan yağ, peynir, yoğurt gibi ürünleri tercih ettikleri için yaylalara kadar çıkarak bu ürünleri satın alıp gidiyorlar. Üreticiler ellerinde kalan peyniri şehirlerde bulunan soğuk hava depolarına koyuyorlar.

 Göçerlik olayı günümüzde hayli sorunlu, meraların bitme noktasına gelmesi, ekili alanların hızla artması vb. gibi sorunlar nedeniyle iskân olmak isteyenler var. Şartların zorluğuna karşılık göçerliğe devam etmekten yana aileler var. Ülke ekonomisine önemli katkılar sağlayan insanlar bu göçerler. O yüzden devletin, devleti idare edenlerin bu kitlenin yanında durması, destek olmasa bile gölge etmemesi gerekiyor.