DOĞU TÜRKİSTAN YOLLARINDAYIZ

Doğu Türkistan nerede?

Doğu Türkistan, Orta Asya’nın orta bölümünde yer alan büyük Türkistan’ın doğu kesimidir. 1949 yılından bu yana Çin Halk Cumhuriyeti’nin siyasi ve iktisadi kontrolü altındadır.

 

Doğu Türkistan ve İpek yolu kültür coğrafyamızın önemli bir parçası. En büyük hayalim İpek yolu güzergâhını baştan başa gezmek. Çin’den başlayan ve İstanbul’da sona eren İpek yolunu gezip belgesel çekmeye  bir ömür yetmez. Ama parça parça da olsa biz İpek yolunu gezerek   belgesel  çekmeye çalışıyoruz.
Doğu Türkistan’da tarihi yaşamak

Doğu Türkistan’a gitmek bizim için sadece hayaldi. Hayallerimiz nihayet gerçek oldu. Bir grup dostun organize ettiği özel  Doğu Türkistan coğrafyası ve İpek yolu turuna bizleri de davet ettiler. 27 Ağustos 2012  gece saat 01.00’de Çin Havayollarına ait uçakla İstanbul’dan Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’ye uçtuk

Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi

Urumçi, Çin´in kuzeydoğusunda yer alan, Doğu Türkistan adıyla da bilinen, Sincan Uygur Özerk Bölgesi´nin başkentidir. 2,5 milyon nüfuslu bir şehir olup 10.989 km²´lik bir alan kaplar. Mançu İmparatorluğu 1884 yılında, Doğu Türkistan istilasını gerçekleştirdiğinde şehre Çince (Dihua) adını vermişlerdi. 1955 yılında, daha öncelerden Eyalet statüsündeki Doğu Türkistan´ın, Sincan Uygur Özerk Bölgesi olması ile birlikte, başkentin adı da tekrar Ürümçi olmuştur. Çin´in batıya açılan en önemli güzergâhlarındandır. Demiryolu taşımacılığında önemli bir geçittir. 174,53 kişi/km² düşmekte.

Ünlü Türk Dil Bilgini Kaşgarlı Mahmut’un memleketine gidiyoruz

31 Ağustos 2012; Bugün  Kaşgar’a gideceğiz. Sabah  erken saatlerinde, önce  Yarkent  çevre gezilerimi.  Yapacağız,  Yarkent Camii ve Kral Mezarları Amannisa Hanım Türbesi görülecek. Öğle yemeğini takiben  Kaşgar’a  doğru yolculuğumuz  başlayacak, bu yolculuk yaklaşık 3 saat  sürecek, Varışı takiben, Kaşgar  çevre gezilerimize  başlayacak. Burada  ünlü Türk dil bilgini   “ Divan-ı Lugatütürkün” yazarı Mahmut kaşgari türbesi (Kaşgarlı Mahmut), kaşgar apk hoca mozalasi, iydhak camii, ziyaretlerini yapıp,  Kaşgar’ın muhteyem gece manzarasını doya doya  seyr ederek  Kaşgar’da konaklayacağız.

Cennet Gölüne gidiyoruz

1. Eylül 2012;  Kaşgar’dan  sabah  erken  “kaşgar old town‘ı  ziyaret  edeceğiz..daha sonra Kaşgar  havalimanına geçerek   Urumçi’ye  uçuşumuzu  yapacağız,  Urumçi’de  özel otobüsle  Doğutürkistan  dağları ve  yaylalarına doğru giderek   Cennet  göl mevkine   geçeceğiz. kara yolu ile  yaklaşık 1,5 saat  bir  yolculuıktan sonra Cennet gölün de olacağız.Tarihi İpek yolu  özünde yeralan , tarhi  bir  ortam ve muhteşem bir  manzara var bu göl ve çevresinin..Konaklamamızı   Bölgede yaşayan  Uygur  Göçebe  Türklerin   yaptığı  gibi Yurt ismi ile anılan Uygur çadırlarda gece kalıp tarihi yeniden  yaşacağız,  Cennet  gölü  çevreyi ve  doğayı gezeceğiz,  yemeklerimizi   yayla  ortamında   yedikten sonra..bir geceliğine  göçmen  uygur kültürünü  yakından  tanıyacağız, köylülerin hayatlarını ve hikayelerini  dinleyerek Doğutürkistan tarihinin muhteşem  geçmişine  yolculuğu çıkacağız.

Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi’den Çin’in başkenti Pekin’e gidiyoruz

2 Eylül 2012;  Artık Doğu Türkistan’a veda vakti geldi. Cennet gölündeki kahvaltının  ardından   Çin’in başkenti  Pekin uçmak için  Urumçi havalimanına transfer olmadan önce kısa süreli Turfan şehir turunda Sugong Minaresini göreceğiz. Pekine yerel saatle  23:30 dolaylarında varmış olacağız. Pekin Havalimanın’dan  Konaklayacağımız   otele gideceğiz.

Çin Seddine gidiyoruz


Bugün dünyada eşsiz insan yapımı şaheserlerden olan; Çin Seddin´e gidiyoruz.Tüm günümüzü alacak olan bu turumuz da ayrıca Temple of Heaven ve kraliyet anıt mezar odalarını görme imkanımız olacak.

Doğu Türkistan´a selamınızı götürüyorum

Evet sonuç olarak sizlere 10 günlük doğu Türkistan ve Çin seyahatimizin kısa özetini paylaştım. İnşallah dönüşte Doğu Türkistan ve Çin ile ilgili daha ayrıntılı yazılar kaleme alacağız. Doğu Türkistan’ın birbirinden ihtişamlı medeniyete sahip Uygur Türklerinin ana vatın Doğu Türkistan’ın başkenti Urumçi, Turfan, medeniyet şehri Hotan, Taklamakan çölleri, sevgiliden adını alan Yarkent, ünlü Türk bilgini Mahmut Kaşgari’den adını alan Kaşgar, Doğu Türkistan yaylalarında ki Cennet gölü, Çin’in başkenti Pekin ve Türk tarihinin kilometre çizgisi Çin Seddiyle ilgili gördüklerimizi sizlerle paylaşıp, tarihe not düşüp zamana noterlik yapacağız. Siz değerli okurlarımın atalar diyarı Doğu Türkistan’a selamlarımı götürüyorum. Doğu Türkistan’da ki Türk kardeşlerimizin de sizlere selamını getireceğim.

Çin Seddin’de ihtişamlı Türk tarihini düşünüyoruz.

Çin’e gelen herkesin ilk görmek isteyeceği yerlerin başında bulunan Çin Seddi Pekin şehrine sadece 60 kilometre mesafede yer alıyor. Türklerin yazılı tarihine önemli bir kaynak olan ve Türk-Moğol akınlarına karşı yapılmış tarihimizle yakından ilgisi olan bu tarihi yapıyı görmek için sabırsızlanıyoruz.
Çin seddine yaklaştıkça heyecanımız kat be kat artıyor. Ve ardından bütün görkemiyle karşımıza çıkıyor. İşte çin seddi.. Dağların arasından çin seddi’ne çıkıyoruz.. Oraya ulaşmak için iki yolunuz var. Yaya veya teleferikle. Biz teleferikle çıkmaya karar veriyoruz. Teleferikten kilometrelerce uzunluğundaki çin seddi’nin ihtişamlı manzarasını seyrederken bu büyülü görüntü karşısında adeta kendimizden geçiyoruz.
Çin seddi, M.Ö. 221-210 yılları arasında, çin imparatoru si-huangti tarafından yaptırılmış. 5000 km uzunluğunda, 5-10 m yüksekliğinde, 5-8 m genişliğinde, kalın ve yüksek duvarlardan ibâret. Surların üstünde her 200 adımda bir 12 m yüksekliğinde kuleler bulunuyor.
Dünyanın 7 harikası”ndan biri olan çin seddi, dünyanın en uzun geçmişe sahip ve en büyük çaplı askeri savunma projesi sayılıyor. İnsan eliyle yapılan bu eser uzaydan görülebilen tek eser olma özelliğine sahip.Çinliler, türk ve moğol akınlarını kesmek amacıyla bu seddi yapmışlar.Fakat sedde rağmen akınları kesilmemiş ve çin ülkesi fethedilmiş. İlkin M.Ö. 211 yılında hun türkleri tarafından aşılmış. Sonra 1644’te mançu istilâsında geçilebilmiş. Bu muhteşem sed, çin mîmârisinin en eski ve en büyük eseri. On beş ve on altıncı asırlarda önemli tâmir gören çin seddi günümüzde turistlerin ilgi odağı..
Gerçekten de dünyanın dört bir yanından çin seddi’ne akın akın ziyaretçi geliyor. Yaşlısı genci, kadını erkeği her yaştan, her renkten ve her milletten insanlarla karşılaşmak mümkün burada. Biz de dünyanın çeşitli yerlerinden gelen bu turistlerle konuşuyoruz. Bize çin seddiyle ilgili izlenimlerini aktarıyorlar.. Gerçekten de çin seddi her bakımdan görülmeye değer harika bir eser.

Yazı Ve Fotoğraf
İSMAİL KAHRAMAN