
Türkmenistan’ın başkenti Aşkabat gerçekten de ak yani beyazlara bürünmüş bir şehir. Türkmenistan’ın
Rusya dan ayrılmasından sonra baştan başa yenilenmeye başlayan şehirde, yapılan
tüm binalar beyaz mermerle kaplanıyor. Aşkabat da ne yöne baksanız görkemli
beyaz binalar görüyorsunuz. Bu nedenle şehrin sloganı “Ak şehir Aşkabat”
Altı milyon ülke nüfusun 1,5 milyonunun yaşadığı Aşkabat
gezilmesi kolay bir şehir. Geniş caddeleri, içinde yeşil alanları, havuzları,
sanatçı anıtlarının bulunduğu parklar o kadar düzenli inşa edilmiş ki
kaybolmanız olası değil.
Aşkabat’ı gezmeye şehrin önemli binalarının bulunduğu Ali Şir
Nevai caddesinden başlayabilirsiniz. Beyaz, kubbeli ve sütunlu binalardan
oluşan cadde de gezerken kendinizi bazen eski Roma da, bazense Babil
uygarlığında hissedeceksiniz.
Aşkabat“Akşehir” Şehir her ne kadar bu şekilde anılsa da,
kendinizi adeta renk denizinin içinde bulacağınız bir şehir. Türkmen halkının
geleneksel kıyafetleri, her eyaletinin farklı desenleriyle ilmik ilmik dokuduğu
halıları, rengarenk bir dünyaya davet eder.
Şehirde, gözünüze takılan, sizi rahatsız edecek görsel ve
çevresel kirliliğe rastlamazsınız.
Ancak, İran’da oluşan çöl fırtınası nın etkisiyle gökyüzünü kaplayan kum
bulutlarının oluşturduğu kasvetli hava, ruhunuzu daraltmıyor değil. Şehir her
daim bu sarı toz bulutunun altında.
Türkmenistan halıları dünyaca meşhur . Eyaletlere özgü halı
motifleri bayraklarında yer alır. Halı o kadar önemlidir ki Türkmeniztan da,
özel Halı Bakanlığı bile vardır. Aynı önem Ahal Teke atları içinde geçerli ve ülkede birde At Bakanlığı bulunuyor. Bu
nedenle Aşkabat’ta ki halı müzesini ve at haralarını mutlaka görmelisiniz.
Ülkenin çeşitli yörelerinde dokunmuş halıların yanı sıra, Dünya’nın en büyük
halısı olarak Guınnes rekorlar kitabına girmiş halıda bu müzede bulunur. Sonrasında değeri milyon dolarlarla ifade
edilen atları görmeye at haralarının yolunu tutmalısınız. Halılarında,
atlarında ülke dışına çıkartılmaları yasakmış. Ancak atlar güzellik yarışmaları
sebebiyle zaman zaman ülke dışına çıkarılıyorlarmış.
Halıların da ülke dışına çıkarılması o kadar kolay değil. Devlet
Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov’un, At bayramı
anısına bize verdiği 30X40 cm ebadındaki küçük halılar, bandrollenip, gümrük
kayıtları alındıktan sonra çıkışına izin verildi.
Türkmenistan'da, her yılın Nisan ayının son Pazar günü
düzenlenen At Bayramı, önemli etkinlikler ile kutlanıyor. At yarışları ve
etkinlikler, Aşkabat'a yaklaşık 30 kilometre uzaklıktaki Uluslararası Atçılık
Spor Kompleksi'nde yapılıyor. Arkadaşlarımızla birlikte katıldığımız etkinlklerde;
gösteriler, fuarlar, genç jokeylerin at yarışı, atların güzellik yarışmasının seyrine doyum
olmuyor. Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhamedov ‘da,
bütün etkinliklere bizzat katılıyor. Sadece Türkmenistan’da
kutlanan At Bayramı'na, dünyanın birçok ülkesinden, özellikle Arap ülkelerinden
çok sayıda at meraklısının akın ettiğine
şahit olduk.
Aşkabat ta pazarlar çok renkli. Özellikle dünya’nın en büyük
açık hava pazarı olan gerçekten çölde kurulan çöl pazarını mutlaka
gezmelisiniz. Yok un yok olduğu pazarda iğneden ipliğe ne ararsanız bulmanız
mümkün. Genelde Rus ve Çin mallarının satıldığı pazarda Türkmenistan’a özgü
eşyalarda bulmanız mümkün. Özellikle yün çorap patik, keçeden nazar için
yapılmış bileklikler ve geleneksel kıyafetler.
Aşkabat’ın en büyük camii Türkmenbaşı’nın ruhu camisi de
gezmenizi önereceğim yerlerden. Eski devlet başkanı Türkmenbaşı’nın türbe
sininde bulunduğu caminin minarelerinde ve iç kubbe kenarlarında Türkmenbaşı’nın
söylediği özlü sözler işlenmiş.
Şehirde onlarca yeşil alan ve park var. Fakat içlerinden bir
tanesi Aşkabatlılar için önemli. Millet parkına gelin, damat ve yakınları
düğünden önce mutlaka uğruyor, fotoğraf çektiriyorlar. Gelin 40 kg ağırlıktaki
gelinliğiyle damatla parkı geziyor. Şansınız varsa özellikle Çarşamba günleri
yapılan bir düğüne denk gelirsiniz.
Birde şehrin 10 km uzağında serhat yoluna gitmenizi tavsiye
edebilirim. Biri 7 km diğeri 32 km uzunluğundaki sağlık yolu görülmeye değer. Binlerce
basamaktan oluşan Çin Seddi gibi bir yol. Aşkabatlılar hafta sonlarında bu yola
spor yapmaya gidiyorlar.
Sonrasında nerelerini gezeceğinizi Ak Şehir Aşkabat size
söyleyecektir. Şehre varıp ben geldim demeniz yeterli…
MUTLAKA YAPIN
Halı müzesini mutlaka gezmelisiniz
Dünyanın en büyük pazarı olan çöl pazarını mutlaka
görmelisiniz
Türkmen pilavını mutlaka tatmalısınız.
Türkmen kavununun lezzetini denemelisiniz.
Ali Şir Nevai caddesini boydan boya geçmelisiniz.
Ahal Teke cinsi Atlarını mümkün olursa görmeden
dönmemelisiniz.
Pazarda keçeden nazar yapılmış geleneksel bilekliklerden
almalısınız. Tabi vazgeçilmez takke ve yün çoraplardan.
Serhat yolu denilen sağlık yoluna gidin.
NOT:
Türkmen halıları meşhur olmasına rağmen ülkeden çıkartılması
yasak. Hatta gümrük sonrası havaalanında satılan halılarda bile sorun
çıkabiliyor.
Ülkede çok fazla kutlama ve bayram var. Kavun bayramı,
tarafsızlık bayramı, bayrak bayramı gibi ilginç bayramlar var.
Tarafsızlık bayramı demişken, Türkmenistan Dünya da ki
birkaç tarafsız ülkeden biridir. Tarafsız ülke olmayı Birleşmiş Milletlere
teklif etmiş ve kabul edilmiş.
Benzin belli bir litreye kadar ücretsiz. Sonrasında da çok
ucuz. Aynı şey doğalgaz, elektrik ve su içinde geçerli. Bu nedenle Türkmenistan
da bunların ücretsiz olduğu kulaktan kulağa yayıla gelir.
Günlüğü 30 dolara şoförü ile birlikte bir araç
kiralayabilirsiniz. Yada yoldan geçen herhangi bir araca el kaldırıp
gideceğiniz yere bir ücret belirleyerek gidebilirsiniz.
Oteller fiyatlarına rağmen kötü. 70 dolara kalacağınız bir
otel yıldızsız bile olabiliyor. İyi otellerde Fiyatlar yüksek. Orta Asya’nın
tek yedi yıldızlı oteli Aşkabat’ta bulunuyor. Geceliği 500 Euro dan başlıyor.
YEMEK
Birkaç Türk lokantasının dışında lokanta denilebilecek
yerler yok. Genelde pazarlarda yada mahalle aralarında tezgahlarda çeşitli
börekler satılıyor.
Yazı Ve Fotoğraf
Ali Sami PALAZ